И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче Америкӑран килнӗ тӑватӑ ҫын акӑлчан чӗлхи вӗрентнӗ имӗш. Ӗҫлени тарама-ха. Ют чӗлхене аван пӗлекенсем ӑна ӑша хывтарни лайӑх та пуль. Туризм тӗллевӗпе Раҫҫее килнӗскерсем Америка идеологине сарассипе тӑрӑшнӑ теҫҫӗ. Акӑлчан чӗлхи вӗрентекенсене нумаях пулмасть миграци тытӑмӗн ӗҫченсем тытса чарнӑ.
Преподавательсенчен пӗри, 2001 ҫулта ҫӗршыва Тӗнче корпусӗн волонтерӗ евӗр килсе ҫитнӗ иккен. Тӗнче корпусӗ сӑнавпа тӗпчев ирттерет тесе тепӗр ҫул вӑл организацие Федерацин хӑрушсӑрлӑх служби Раҫҫейре ӗҫлеме чарнӑ.
Хальхинче тытса чранӑ Америка ҫыннисене 2-шер пин тенкӗлӗх штрафланӑ та Раҫҫейрен тухса кайма хушнӑ.
Чӑваш Енӗн Пенси фончӗн уйрӑмӗнче специалистсем ӗҫ вырӑнне юрӑхлипе юрӑхсӑррине тӗрӗслеме тытӑннӑ. Аттестаци теҫҫӗ-ха ӑна. Ҫапла хаклава тӑватӑ ҫулта пӗрре ирттереҫҫӗ иккен.
Хальхинче ҫывӑх вӑхӑтра 180 ытла специалиста «ала» витӗр кӑлармалла. «Экзаменӑн» пӗрремӗш тапхӑрне, компьютера епле пӗлнине, пахаланӑ та иккен. Компьютерпа ӗҫлеме пӗлмен е аран-аран кнопка пусса ларакан ҫын ҫук иккен. Специалистсен халӗ теори ыйтӑвӗсене хуравламалла. Сӑмах май, Пенси фончӗн районти уйрӑмӗсенче тӑрӑшакансен пултарулӑхне те хаклӗҫ.
Аттестацие тӑватӑ ҫулта пӗрре ирттереҫҫӗ иккен. Ун тӑрӑх кадр резервне хатӗрлеҫҫӗ, пӗр ӗҫ вырӑнӗнчен тепӗр вырӑна куҫарнӑ тата специалистсене вӗрентнӗ чух шута илеҫҫӗ-мӗн.
Республикӑри ӗҫлев службин ваканси банкӗнче паянхи кун тӗлне 2,5 пин ӗҫпе тивӗҫтерекен тӑратнӑ 16 пине яхӑн ваканси пур. Урӑхла каласан вырнаҫас текен кашни ҫын пуҫне 3 ытла ваканси тивет. Вӗсем 8 пинрен пуҫласа 30 пин тенкӗ таран сӗнеҫҫӗ пулать.
Республикӑри ӗҫпе тивӗҫтерекенсем ҫӗвӗҫсене, водительсене, поварсене, сутуҫӑсене, кирпӗч купалакансене, кондукторсене, слесарь-юсавҫӑсене, тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫлакансене кӗтеҫҫӗ иккен. Медицина аппасен, кӗҫӗн воспитательсен, менеджерсен тата тӗрлӗ специализаци инженерӗсен вакансийӗсем те нумай-мӗн.
Юрӑхлӑ ӗҫ тупса пама ыйтса ӗҫлӗх службисене пынисен 82,5 процентне пӗлтӗр вырнаҫтарма май килнӗ (Раҫҫей Федерацийӗнче — 64,2).
Паян Чӑваш Ен Правительствинче кадрпа ҫыхӑннӑ улшӑну пулса иртнӗ. Черетлӗ тесен те йӑнӑш пулас ҫук-тӑр. Министрсем час-часах ылмашнине ҫынсем те асӑрхаҫҫӗ ӗнтӗ. Хальхинче кадр улшӑнӑвӗ Транспортпа ҫул-йӗр министерствине пырса тивнӗ. Ӑна ертсе пынӑ Михаил Янковские ӗҫрен хӑтарасси пирки Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян алӑ пуснӑ. Сӑлтавне урӑх ӗҫе куҫнипе тесе кӑтартнӑ. Министр пуканне Янковский 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче йышӑннӑ. 2004 ҫултанпа вӑл министр ҫумӗнче тӑрӑшнӑ.
ЧР Элтеперӗн тепӗр Хушӑвӗпе министрӑн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама ҫирӗплетнӗ. Ҫак тивӗҫе министр ҫумӗнче тӑрӑшакан Владимир Степанова шаннӑ.
«Республикӑн театр пурнӑҫӗнче кӑсӑклӑ юхӑм палӑрать», — тесе ҫырать хӑйӗн блогӗнче Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Дмитрий Евсеев. Унта сӑмах театрсен илемлӗх ертӳҫисем пирки пырать.
Евсеев депутат-коммунист шучӗпе «художество ертӳҫи театрӑн йӗркелӳпе укҫа-тенкӗ ыйтӑвӗсем пирки ҫӳллӗ шайра калаҫма, «ыратакан вырӑнсене» кӑтартма тытӑнсанах вӑл (сӑмах художество ертӳҫи пирки пырать. — Авт.) ӗҫ вырӑнӗсӗр тӑрса юлать». «Ун пек шӑпа нумаях пулмасть Михаил Жуична (Оперӑпа балет театрӗ), Ашот Восканяна (Вырӑс драма театрӗ), Станислав Васильева (М. Ҫеҫпӗл ячӗллӗ Ҫамрӑксен театрӗ)» пырса тиврӗ», — тесе ҫырать блогер евӗр те ӗлкӗрекен «халӑх тарҫи». «Тепри кам-ши?» — теесси кӑна юлать тесе те ҫавӑрттарса хунӑ вӑл.
«Ӗҫрен хӑтарас процедура питӗ чеен пулса пырать. Театрӑн кашни ӗҫченӗпе, ҫав шутра худрукпа та, ҫулталӑклӑха ӗҫ килӗшӗвӗ алӑ пусаҫҫӗ. Юрӑхлӑ пулмасан, майлӑ пулмасан ӗҫ вӑхӑтне тӑсмаҫҫӗ. Енчен те должноҫе чакармасан, «оптимизацилесен» укҫа компенсацийӗ те тивӗҫмест. Юридици тӗлӗшӗнчен йӑлт йӗркеллӗ — ҫын вара урама укҫа-тенкӗсӗр тухса ӳкет, — шӑрҫаланӑ Евсеев хӑйӗн блогӗнче.
Республикӑн патшалӑхӑн ӗҫ инспекцийӗ вӗҫӗмех тӗрӗслевсем ирттерет. Тӗслӗх вырӑнне пуш уйӑхӗн 17–21-мӗшӗсене илес тӗк ҫав вӑхӑтра 15 тӗрӗслев йӗркеленӗ. Вӗсенчен тӑваттӑшне инспекторсем предприяти-организацисенче ӗҫ сыхлавӗн правилисене пӑхӑннипе пӑхӑнманнине палӑртас тӗллевпе йӗркеленӗ, вунпӗрӗшӗнче — право ыйтӑвӗсемпе.
Тӗрӗслев пӗтӗмлетӗвне инспекций типӗ цифрӑсем тӑрӑх асӑнса кайнӑ та, ӑҫта епле кӑлтӑк палӑртнине каламан та, ҫапах та шухӑшламалӑх пур. 15 тӗрӗслев вӑхӑтӗнче инспекторсем ӗҫ законодательствине пӑснӑ 65 тӗслӗхе асӑрханӑ. Сӑмах май калас тӑк, йӗркене пӑснинчен пысӑк пайӗ, 56 тӗслӗхӗ, ӗҫ сыхлавӗн парвилисене пӑхӑманнипе ҫыхӑннӑ. Тӗслӗх вырӑнне ӗҫ сыхлавӗпе инструкцисем ирттерменнине, шалӑва хӑҫан тӳлемеллине палӑртманнине, ӗҫрен каякан ҫынна ҫав кунах тӳлесе татманине асӑнмалла.
«Чӑваш Ен» телерадиокомпание ертсе пынӑ Елена Ижендеева Мускава куҫса кайнӑ май ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ку должноҫе урӑх ҫын ертсе пыма тытӑнӗ. Пуҫлӑх пуканне шаннӑ ҫын — Екатерина Канюка.
Канюка та телевиденишӗн ҫӗнӗ ҫын мар. Унччен вӑл патшалӑхӑн телевиденийӗпе радио компанин подразделенийӗсенчен пӗрне, «Раҫҫей 24 — Шупашкар» канала 4 ҫул ертсе пынӑ.
Кӗҫех экс-директор статусне куҫакан Ижендева тата кӗҫ-вӗҫ пуҫлӑхӑн ҫӗнӗ пуканне йышӑнас Канюка паян Пӗтӗм Раҫҫейри патшалӑхӑн телерадиокомпанийӗн гендиректорӗн ҫумӗпе Рифат Сафитовпа пӗрле Чӑваш Ен Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа тӗл пулнӑ. Унта кадр улшӑнӑвӗсӗр пуҫне телевидение цифровизацилессине те сӳтсе явнӑ.
Яланлӑхах мар-ха. 30 кунлӑха. Шӑп та ҫавӑн чухлӗ вӑхӑт Йӗпреҫри «Стройкомплект» тулли мар яваплӑ пӗрлешӗве прокуратура ӗҫлеме чарнӑ.
Ҫирӗп мера йышӑнма унта ют ҫӗршыв ҫыннисем ӗҫленипе ҫыхӑннӑ. Хайхисене, Узбекистанран килнӗ икӗ ҫынна, фирма каменщик вырӑнне тесе ӗҫе йышӑннӑ иккен. Анчах тӗрӗссипе лешсем тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫлакан евӗр тӑрӑшнӑ. Хут ҫинче пӗр тӗрлине, шучӗпе вара тепӗр майлине Миграци службин ӗҫченсӗем асӑрханӑ. Ку вӑл саккуна пӑсни пулать тесе судах ҫитнӗ. Ҫапла хӑтланнине суд Раҫҫей территорийӗнче ют ҫӗршыв ҫыннисене ӗҫе саккуна пӑсса явӑҫтарни вырӑнне хурса йышӑннӑ та айӑплав вырӑнне фирмӑна 30 кунлӑха ӗҫлеме чарса лартнӑ.
Хӗрарӑма унччен ҫӳҫӗ вӑрӑм та ӑсӗ кӗске тесе кӑлӑхах кӳрентернӗ. Этемлӗхӗн черчен ҫуррийӗ арҫынсенчен кая маррине, теприсем вӗсенчен ирттернине тахҫанах ҫирӗплетсе пачӗҫ. Ара, хӗрарӑм тӗнче уҫлӑхне те ҫӗкленчӗ мар-и!
Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунӗ умӗн Людмила Арзамасова журналист хӗрарӑмсем арҫынсенчен кая мар ӗҫлекен вырӑнсене тишкернӗ. Черчен теме хӑнӑхнӑ хӗрарӑмсем тимӗр те шӑратаҫҫӗ иккен. Акӑ, Шупашкарти агрегат савутӗнчи «Промлит» цехра ӗҫлеҫҫӗ. Хайхисене хӗрарӑмах ертсе пырать.
Ҫул-йӗр рабочийӗсем пирки ҫавнах каламалла. Совет самани вӑхӑтӗнче ун пек ӗҫе 15 талӑклӑха хупса хунисене явӑҫтарнӑ иккен-ха, халӗ, ав, хӗрарӑмсем ним шухӑшламасӑрах ӗҫлеҫҫӗ. Тӗп хулари «Дорэкс» предприятире ҫул-йӗр ҫинче ӗҫлекен 130 рабочирен, сӑмахран, ытларахӑшӗ хӗрарӑмсем теҫҫӗ.
Водительте ӗҫлекен хӗрарӑмсем те паян тӗлӗнтермӗш мар. Троллейбус рулӗ умне вӗсем тахҫанах ларчӗҫ-ха, халӗ, ав, автобус рульне те тытса пыраҫҫӗ. Тепӗр тесен, темиҫе ҫул каялла Чӑвашавтотрансра кӑна 10 ҫын таран пулнӑ, халӗ иккӗн кӑна юлнӑ.
Йӗрке хуралӗнче ӗҫлекенсем пирки каламӑпӑр та. Тӑвай районӗнче, ав, прокурорта та хӗрарӑм — Оксана Ястребова — тӑрӑшать.
Чӑваш Енре судсен председателӗсене шыраҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра ултӑ ваканси пур иккен. Вӗсенчен пӗри — Шупашкар хулинче, пиллӗккӗшӗ — районсенче.
Председатель кирлӗ судсем хушшинче — тӗп хулари Калинин районӗ, ҫавӑн пекех Вӑрнар, Вӑрмар, Красноармейски, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле районӗсен сучӗсем. Суда ертсе пырас кӑмӑллӑ тӳресен заявленийӗсене ака уйӑхӗн 3-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
+11.3 °C